دانلود مقاله ساختار نظام آموزشی هند

ساختار نظام آموزشی هند
در ساختار نظام آموزشی کشور هند تمرکز عمده بر بعد وسیع ارائه خدمات آموزشی و اهمیت ساختار، سازماندهی و ارتقاء آن استوار می باشد. بعلاوه، ساختار سیستم آموزشی کشور هندوستان بر رشد آموزشی مناطق مختلف کشور و برقراری رقابتهای آموزشی میان این مناطق تأکید دارد. در حال حاضر، تعداد ۸۸۸ نهاد آموزشی در کشور هندوستان فعالیت دارد که به ثبت نام از ۱۷۹ میلیون دانش آموز مبادرت می نمایند.

سیستم آموزش ابتدایی در هندوستان از دومین رتبه جهانی برخوردار است. این سیستم آموزشی از ۴/۱۴۹ میلیون کودک ۶ تا ۱۴ ساله و ۹/۲ میلیون آموزگار، متشکل می گردد. لازم به ذکر است که نرخ مذکور به ۸۲ درصد از کل کودکانی است که در این گروه سنی قرار دارند مشتمل می گردد. پس از استقلال هند طی سال ۱۹۴۷ سیاستمداران ,مسئولان و صاحب نظران آموزش و پرورش کشور تلاشهای فراوانی در جهت ارائه الگوی مشترک ساختار آموزشی پذیرش کلیه ایالت عمل آورند.

طی سال ۱۹۶۶ کمیسیون آموزش و پرورش هند مبادرت به انتشار ساختار آموزشی طرح سیستم (۲+۱۰) نمود. سیستم مذکور پس از بازنگری و جرح و تعدیل طی سالهای ۱۹۸۶ و ۱۹۹۲ به عنوان خط مشی جدید نظام آموزشی ملی به تصویب رسید در حال حاضر کلیه ایالت های کشور از آن پیروی می نمایند. نکته قابل تامل در فرایند تصویب طرح مذکور طول مدت بررسی آن است که مدت زمان سه دهه از زمان طرح اولیه آن تا جرح و تعدیل و تصویب و اجرای فراگیر و نهایی آن به طول انجامید است که خود نشان دهنده بر طرف نمودن احتمالی نواقص و نارسایی های طرح اولیه می باشد. بر اساس الگوی قید شده در فوق نظام آموزش پیش دانشگاهی کشور هند خود از دو دوره آموزش ابتدایی و متوسطه متشکل می گردد.

با وجودی که ساختار آموزشی کشور هند بر (سیستم ۲+۱۰) استوار می باشد. با این حال در میان ایالات مختلف در خصوص تعداد مدارس ابتدایی و متوسطه، شرایط سنی پذیرش در مدارس متوسط، آزمون های عمومی، آموزش هندی و انگلیسی، تعداد ساعات و جلسات درسی، مدت تعطیلات، میزان دستمزدها، آموزش پایه و … تفاوت عمده ای وجود دارد. آموزش در کشور هند، از سن پنج سالگی آغاز شده و از سه مرحله ابتدایی، متوسطه و عالی (دو دوره ۵ ساله ابتدایی و متوسطه و یک دوره ۲ ساله تکمیلی) متشکل می گردد. در مجموع، دوره تحصیلات ابتدایی و متوسطه ۱۲ سال به طول می انجامد.

طبق آمار به دست آمده طی سال ۱۹۹۶ نرخ ثبت نام ناخالص بر مبنای سطوح مختلف آموزشی به شرح ذیل می باشد:
. پیش دبستانی : ۵ درصد
. اولین سطح : ۱۰۱ درصد
. دومین سطح : ۴۹ درصد
. سومین سطح : ۹/۶ درصد

ساختار آموزش پس از استقلال
پس از استقلال کشور هند به دلیل نرخ بالای بی سوادی (در حدود ۸۵ درصد) ، سرمایه هنگفتی به تولید کتب درسی ارزان قیمت تخصیص یافت. سه دهه پس از استقلال کشور، هزینه آموزشی به ۴۰ برابر و نرخ افراد باسواد به بیش از ۲ برابربالغ گردید.از سوی دیگر پیشرفت های آموزشی و افزایش تعداد موسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی وصنعتی به گسترش انواع کتابخانه ها و فراهم آمدن بازار کار برای افراد آموزش دیده منجرگردید.

در سال۱۹۵۶ کمیسیون اعتبارات دانشگاهی هند با عنوان (یو.جی .سی ) عهده دار مسوو لیت تصویب مقررات ویژه آموزش عالی و تعیین استانداردهای آموزشی و تحقیقاتی گردید. طی سال ۱۹۶۱ کمیسیون مذکور به منظورارزیابی و پیشنهاد معیارهایی جهت ارتقائ استانداردهای آموزشی در هند، به تشکیل کمیته بررسی علوم به ریاست دکتر رانگاناتان مبادرت نمود. تا پیش از دهه ۷۰ ، تنها سه دانشگاه دهلی (۱۹۴۸) ، بنارس (۱۹۶۶) و بمبئی (۱۹۶۷) از دوره کارشناسی ارشدبرخوردار بودند.این درحالیست که در آغاز این دهه ۴ دانشگاه ا لیگر، میسور ،کارناتاک و ویکرام به افتتاح دوره های کارشناسی ارشد خود مبادرت نمودند. پس از استقلال کشور این روند سرعت گرفت.

آموزش پایه
در ۴ ایالت مختلف کشور آموزش پایه منحصرا بر نخستین مرحله آموزشی (آموزش ابتدایی) شامل می گردد و این در حالی است که در ۸ ایالت دیگر کشور دوره آموزش پایه بر کلیه مقاطع آموزشی (ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان) مشتمل می گردد.

وسیع سازی بعد سیستم آموزش پایه
کشور هندوستان، ۵۰ سال پس از استعمار انگلستان اقدام به اجرای سیاست آموزش توده ای نمود. از آن زمان تاکنون این سیستم از لحاظ تعداد مدارس و تعداد کودکان ثبت نامی در این مدارس چندین بار گسترش یافته است. جدول ذیل نرخ ثبت نامی افراد طی دهه ۱۹۹۰و ۴ دهه قبل از آن را به تصویر می کشد.
نرخ رشد ثبت نام در مقاطع آموزشی پایه (برحسب میلیون) طی سال های ۱۹۹۷ – ۱۹۵۰

سال پسران دختران تعداد کل
ابتدایی و مقدماتی متوسطه ۸-۱  مقطع آموزش مقدماتی متوسطه ۸-۶  مقطع آموزش ابتدایی ۵-۱  ابتدایی و مقدماتی متوسطه ۸-۱  مقدماتی متوسطه ۸-۶  ابتدایی ۵-۱  ابتدایی و مقدماتی متوسطه ۸-۱  مقدماتی متوسطه ۸-۶  ابتدایی ۵-۱
۱۹۵۱  ۷۷/۱۶  ۹۸/۲  ۷۹/۱۳  ۱۸/۶  ۶۷/۰  ۵۱/۵  ۹۵/۲۲  ۶۵/۳  ۳۰/۱۹
۱۹۶۱  ۶/۳۱  ۶۲/۵  ۹۸/۲۵  ۹۹/۱۴  ۸۷/۱  ۱۲/۱۳  ۵۸/۴۶  ۴۸/۷  ۱۰/۳۹
۱۹۷۱  ۴۲/۴۶  ۶۴/۹  ۶۱/۳۶  ۰۷/۲۶  ۰۴/۴  ۰۳/۲۲  ۵۰/۷۲  ۶۸/۱۳  ۸۲/۵۸
۱۹۸۱  ۴۰/۶۱  ۶۹/۱۴  ۷۱/۴۶  ۶۴/۳۶  ۲۵/۷  ۲۹/۳۹  ۰۷/۹۸  ۹۵/۲۱  ۱۱/۷۶
۱۹۹۱  ۶۹/۸۰  ۰۵/۲۲  ۶۴/۵۸  ۹۰/۵۵  ۶۰/۱۳  ۳۰/۴۲  ۵۹/۱۳۶  ۶۵/۳۵  ۹۴/۱۰۰
۱۹۹۲  ۰۹/۷۹  ۲۲/۲۱  ۵۸/۵۷  ۶۲/۵۴  ۸۷/۱۲  ۷۵/۴۱  ۵۰/۱۵۱  ۰۹/۳۴  ۶۲/۹۹
۱۹۹۶  ۲۰/۸۷  ۷/۲۴  ۵/۶۲  ۲۰/۶۴  ۳/۱۶  ۹/۴۷  ۵۰/۱۵۱  ۰/۴۱  ۴/۱۱۰
۱۹۹۷  ۵۳/۸۵  ۷/۲۳  ۳۸/۶۱  ۳۹/۶۳  ۸۰/۱۵  ۵۹/۴۷  ۹۱/۱۴۸  ۵۰/۳۹  ۴۱/۱۰۹

نرخ ثبت نام در مدارس ابتدایی در فاصله سال های ۱۹۹۷-۱۹۵۱ شش بار افزایش داشته است و این در حالی است که در همین فاصله نرخ ثبت نام در مدارس مقدماتی متوسطه (۸-۶) یازده بار افزایش داشته است. این روند افزایشی در خصوص مدارس ابتدایی دخترانه نه بار و در خصوص مدارس مقدماتی متوسطه ۲۰ بار بوده است. به طور کلی می توان گفت روند کلّی افزایش نرخ ثبت نام در مدارس ابتدایی ۷۶/۳ درصد و در مدارس مقدماتی متوسطه ۰۶/۴ درصد بوده است.

با توجه به جدول فوق می توان چند نکته به شرح ذیل را استنباط نمود:
۱- سیستم آموزش ابتدایی کشور هندوستان از لحاظ بعدی پیشرفت قابل توجهی داشته است. به گونه ای که بالغ بر ۱۵۰ میلیون نفر در مدارس ثبت نام نموده اند. این امر نشانگر تلاشی است که در زمینه ایجاد مدیریت دقیق و بسیج منابع صورت گرفته است.

۲- اگر چه روند افزایش نرخ ثبت نام دختران طی ۱۰ سال اخیر سریع تر از پسران بوده است با این حال اختلافات میان دو جنس همچنان به قوت خود باقی است.

۳- اگر چه نرخ ثبت نام در کلاسها تحسین برانگیز است، امّا باید توجه داشت که رشد جمعیت طی چند دهه اخیر نیز بسیار بالا بوده است. با مقایسه کل جمعیت واجد شرایط جهت ثبت نام در کلاسها، درمی یابیم که همچنان چندین میلیون کودک وجود دارد که از نعمت برخورداری از آموزش ابتدایی محروم مانده اند.

زبان آموزشی
در اکثر ایالات، زمان مادری یا زمان محلّی به عنوان واسطه آموزشی مورد استف اده قرارمی گیرد. این در حالی است که تسهیلات آموزشی و سایر امکانات از مکانی به مکان دیگر متفاوت می باشد.

آموزش زبان هندی
علاوه بر مناطقی از کشور که مردمانش به زبان هندی تکلم می نمایند در اکثر ایالت های غیرهندی زبان آموزش زبان هندی اجباری است. آموزش اجباری زبان هندی از ایالتی به ایالت دیگر متفاوت می باشد. این در حالی است که آموزش هندی در تامیل نادو، تری پورا و ناحیه کاریکال پوندیچری اجباری نمی باشد.

آموزش زبان انگلیسی
آموزش انگلیسی در تمامی ایالات بغیر از ایالت بیهار، اجباری می باشد. با وجود این که آموزش انگلیسی در اکثر مدارس اجباری است، از ایالتی به ایالت دیگر متفاوت می باشد. به طورکلی آموزش انگلیسی در اغلب ایالات در کلاس های شش الی ده اجباری می باشد.

آزمون عمومی
در کلیه ایالات در پایان کلاس های ۱۰ و ۱۲ آزمون عمومی به عمل می آید. در چندین ایالت حداقل سن لازم جهت حضور در آزمون های تکمیلی متوسطه، چهارده تا شانزده سال تمام می باشد. که از آن جمله می توان به ایالات آندهراپرادش، اورناچل پرادش، آسام، بیهار، گجرات، جامووکشمیر، کاراناتاکا، کرالا، مهاراشترا، منیپور، اوریسا، پنجاب، تامیل نادو، تری پورا، بنگال غربی، جزایر آندامان و نکوبار، دهلی، لکشادویب و پوندیچری اشاره نمود. در ایالت منیرورام حداقل سن لازم جهت حضور در این آزمون، ۱۳ سال تمام می باشد.

این در حالی است که در دیگر ایالت ها هیچ گونه محدودیت سنی وجود ندارد. در ایالات اروناچل پرادش، بیهار، گجرات، جامورکشمیر، کرالا، مهاراشترا، پنجاب، تامیل نادو، تریپورا، آندامان و نکوبار، لکشادویپ و پوندیچری، حداقل سن لازم جهت حضور در آزمون های مذکور برخورداری از ۱۶ تا ۱۸ سال تمام می باشد. در برخی از ایالات آزمون عمومی در مقطع آموزش مقدماتی متوسطه برگزار می گردد.

تعداد روزهای درسی
در نظام آموزشی کشور هند تعداد روزهای درسی در طول یکسال در کلیه ایالات بر۲۰۰ روز آموزش بالغ می گردد.

مقطع آموزش پیش دبستانی
طول مقطع آموزش پیش دبستانی بردوره آموزشی۱ساله که ازسن ۵ سالگی آغاز و تا سن ۶ سالگی به طول می انجامد، مشتمل می گردد.
سال تحصیلی  تعداد دانش آموزان دختر  تعداد کل دانش آموزان  تعدادمدارس
۱۹۹۰  ۶۸۷۲۷۸  ۱۵۱۰۰۹۰  ۱۵۴۲۷
۱۹۹۱  ۶۳۹۱۱۶  ۱۴۳۵۷۲۴  ۱۳۵۱۵
۱۹۹۲  ۶۵۲۰۹۰  ۱۴۶۳۴۸۶  ۱۳۶۶۲
۱۹۹۳  ۸۸۲۸۸۶  ۱۹۴۰۶۹۲  ۱۷۱۷۲
۱۹۹۴  ۹۸۶۰۵۵  ۲۱۱۵۷۵۱  ۴۱۱۸۷
۱۹۹۵  ۹۸۱۲۷۹  ۲۱۳۹۲۰۰  ۳۸۵۱۰
۱۹۹۶  ۱۱۱۵۳۰۷  ۲۳۸۲۴۰۱  ۳۸۵۵۳

اهداف آموزشی
آموزش دوران کودکی از اهمیت قاطعی برخوردار است. از این روی سیاست ملّی آموزش بر اجرای برنامه های مراقبتی دوران کودکی ( ECCE) تأکید فراوان نموده است. گفتنی است که اجرای چنین برنامه هایی به تسریع روند جهانی سازی آموزش ابتدایی و برنامه های توسعه زنان نیز یاری می رساند. از این طرح انتظار می رود که آمادگی لازم جهت برطرف نمودن نیازهای آموزش ابتدایی را فراهم سازد. این امر به طور غیرمستقیم با فراهم نمودن تسهیلات مراقبتی برای کودکان، به افزایش نرخ ثبت نام دختران در کلاس های ابتدایی منجر گردیده است.

در بخش های مختلف، طرح هایی در حال اجرا می باشند که هدف از اجرای آن دسترسی به کودکان مناطق آسیب پذیر و دورافتاده می باشد. با این هدف که آنها را از لحاظ بهداشتی، تغذیه ای و آموزش ابتدایی تأمین نماید. از جمله این خدمات می توان به تغذیه تکمیلی. ایمن سازی، آزمایشات بهداشتی، آموزش غیررسمی پیش دبستانی و مشارکت عموم جامعه در ارائه خدمات به کودکان زیر رده سنی ۶ سال و مادران باردار اشاره نمود که توسط دولت مرکزی تأمین اعتبار می گردد.

هرچند  ICDS عمده ترین پایگاهی است که احتیاجات آموزش همگانی EFA را  برآورده می سازد با این حال چندین طرح دیگر نیز توسط دولت مرکزی و دولت های ایالتی به مورد اجرا گذارده شدند که عمده هدف آنها تکمیل فرآورده های ICDS از لحاظ محتویات بوده است. به عنوان مثال طرح مرکزی از آن عده از سازمان هایی که داوطلب برگزاری کلاس های پیش دبستانی می باشند، حمایت می نماید

فهرست مطالب
ساختار نظام آموزشی ۵
ساختار آموزش پس از استقلال ۶
آموزش پایه ۷
وسیع سازی بعد سیستم آموزش پایه ۷
زبان آموزشی ۸
آموزش زبان هندی ۹
آموزش زبان انگلیسی ۹
آزمون عمومی ۹
تعداد روزهای درسی ۱۰
مقطع آموزش پیش دبستانی ۱۰
اهداف آموزشی ۱۰
منبع: شاخصهای آموزش همگانی  EFA 13
طرح آموزش و مراقبت های دوران کودکی ( ECCE ) 14
مقطع آموزش ابتدایی ۱۵
ساختار آموزشی ۱۵
آمار آموزشی مقطع آموزش ابتدایی ۱۵
نرخ افت تحصیلی (طی سال ۱۹۹۶) ۱۶
طرح های اجرایی ۱۷
۱- پروژه Lok jumbish 17
2- پروژه Shksha karmi 18
3- پروژه آموزش ابتدایی Andra Pradesh 19
4- پروژه آموزش پایه Uttar Paradash 19
5- پروژه آموزشی Bihar 20
6- پروژه آموزش ابتدایی منطقه ای ۲۰
۷- طرح ملی تغذیه رایگان ۲۱
تمرکززدایی آموزشی ۲۲
نرخ ثبت نام و حضور در مدارس ۲۲
.  عدم آمادگی مدارس جهت ارائه خدمات آموزشی ۲۴
مقطع آموزش متوسطه ۲۶
ساختار آموزشی ۲۶
سیستم امتحانی و مدارک تحصیلی ۲۸
آمار تحصیلی مقطع آموزش متوسطه ۲۸
آموزش عالی ۲۹
مقاطع تحصیلی  آموزش عالی ۳۰
تقویم دانشگاهی ۳۱
نهادهای آموزش عالی ۳۲
نهادهای مرکزی ۳۲
ارزشیابی مدارک تحصیلی ۳۳
پذیرش تحصیلی ۳۴
دانشگاهها و نهادهای همپایه آن ۳۶
زبان آموزشی ۳۷
اعتبار سنجی  آموزشی ۳۷
تعداد موسسات آموزش عالی طی دهه ۱۹۹۰ ۳۸
نرخ دانشجویان آموزش عالی طی دهه ۱۹۹۰ ۳۸
طرح های آموزشی ۳۹
۱- طرح حرفه ای سازی آموزشی ۳۹
۲- طرح احداث کالج های خودمختار (آزاد) ۳۹
۳-  طرح برگزاری آزمون ملی سنجش توانایی های آموزشی ۳۹
۴- طرح تمرکز بر برنامه نهم توسعه ۴۰
کمیسیون کمک هزینه تحصیلی دانشگاهی (UGC) 40
اهداف ۴۰
خصوصی سازی آموزش عالی و احداث دانشگاه های خودگردان ۴۱
دانشگاه های خودگردان ۴۱
بین المللی سازی آموزش عالی ۴۳
فقدان دیدگاه برای آینده ۴۴
وضعیت آموزش عالی ۴۵
شورای تحقیقات علمی و صنعتی هند ۴۸
شورای تحقیقات و آموزش کشاورزی ۴۹
شورای تحقیقات پزشکی هند ۵۰
انجمن دانشگاههای هند ۵۰
اهداف ۵۱
ساختار سازمانی ۵۲
کمیته دائمی ۵۲
الف – واحد ارزشیابی مدارک و گواهینامه های علمی ۵۵
ب. واحد خدمات و اطلاعات دانشجویی انجمن ۵۵
پ .واحد کتابخانه و مرکز اسناد مدارک ۵۶
ت.واحد تحقیقات ۵۶
ث. واحد تربیت بدنی ۵۶
ج.واحد انتشارات و فروش ۵۷
چ.واحد امور جوانان ۵۷
ح.واحد همایش های علمی ۵۷
کمسیون اعتبارات دانشگاهی هند ۵۷
ساختار تشکیلات کمیسیون ۵۸
وظایف و اختیارات کمیسیون ۵۹
روش کار کمیسیون ۶۱
بازنگری ساختار آموزش عالی ۶۲
الف – توسعه کیفی ۶۲
ب – توسعه کمی فضای آموزش عالی ۶۴
جایگاه نظام آموزش عالی ۶۴
جایگاه آموزش عالی در توسعه ملی ۶۵
نظام برنامه ریزی آموزش عالی ۶۶
فاصله نژادی در آموزش عالی ۶۸